امام علی علیه السلام و تجمل و زیبایی (1)

1- انگشترهای حضرت:

یکی از جلوه های زیبایی و تجمّل در مردان انگشتر، و در زنان انواع انگشتر و حلقه و دستبندهای طلائی است.
داشتن انگشتر نه تنها جنبه زیبائی دارد، بلکه فوائد روانی و بهداشتی گوناگونی نیز به همراه خواهد داشت،
که حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام از آن بهره مند بود و به آن سفارش فرمود.
به نمونه ها توجّه کنید:

1- چهار انگشتر

امام علی علیه السلام چهار انگشتر در دست شریف می کرد:
1- انگشتری از یاقوت سرخ برای شرافت و بزرگواری
2- انگشتری از عقیق سرخ برای حرز و محفوظ ماندن
3- انگشتری از فیروزه، برای پیروزی و شادابی
4- انگشتری از آهن چینی برای قوّت بخشیدن به انگشت که دیگران را از استفاده آن نهی می فرمود.(1)
می بینیم با اینکه حضرت در لباس، ساده پوش است، امّا به انگشتر و انواع آن توجّه دارد.

2- نقش انگشتر امام علی علیه السلام

امام صادق علیه السلام می فرماید:
نقش نگین حضرت علی علیه السلام «الله الملک» بود.
علی بن مهزیار می گوید:
بر امام هفتم علیه السلام وارد شدم،
انگشتری از فیروزه در دست آن حضرت بود، که جمله ی؛
«الله الملک»
بر آن نوشته شده بود،
و من زیاد به آن نگاه می کردم،
امام علیه السلام فرمود:
چرا نگاه می کنی؟
این سنگی از بهشت بود که جبرئیل برای پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم هدیه آورد،
و رسول خدا آن را به حضرت علی علیه السلام بخشید که به ما رسید،
آیا می دانی نام آن چیست؟
گفتم: به فارسی فیروزه است.
فرمود: نام عربی آن ظفر است.(2)

3- انگشتر و زینت مردم

الف- حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام انگشتر عقیق بر انگشتان مبارک داشت و می فرمود:
هر کس انگشتر عقیق بر دست کند، ثواب نماز او چهل درجه از آنانکه عقیق بر دست ندارند برتر است.(3)
***
ب- امام علی علیه السلام در رهنمودی فرمود:
رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم به من فرمود:
یا علی، انگشتر طلا در دست مکن و جامه ی حریر مپوش که ره آورد آن، آتش جهنّم است.
ج- از سلمان فارسی نقل شد:
حضرت رسول صلی الله علیه و آله و سلم به حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود:
یا علی، انگشتر در دست راست بکن تا از مقرّبان باشی.
عرض کرد که:
یا رسول الله صلی الله علیه و اله و سلم کدامند مقرّبان.
حضرت فرمود:
جبرئیل و میکائیل
دوباره پرسید:
چه (نوع) انگشتر به دست کنم؟
فرمود:
عقیق سرخ، بدرستی که آن اقرار کرده است
برای خدا به یگانگی،
و برای من به پیغمبری،
و برای تو یا علی، به آن که وصیّ منی،
و برای فرزندان تو به امامت،
و برای دوستان تو به بهشت،
و برای شیعیان فرزندان تو به جنّت الفردوس.
***
د- حضرت امام صادق علیه السلام فرمود:
حضرت رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم نهی فرمود از انگشتر دست کردن در انگشت وسط و انگشت شهادت.
***

4- کیفیّت انگشتر

الف- حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود:
انگشترِ غیر نقره در دست نکنید،
به درستی که رسول خدا صلی الله علیه و اله و سلم فرمود:
پاک(تمیز) نیست دستی که در آن انگشتر آهن باشد.
***
ب- امام رضا علیه السلام فرمود:
در وقت انگشتر بدست نمودن، بگو:
«اَلّهُمَّ سَمِّنی بِسیماءِ الاِیمانِ وَاختِم لی بِخَیرٍ وَ اجعَل عاقِبَتی اِلی خَیرٍ اِنَّکَ اَنتَ العَزیزُ الاَکرَمُ»
***
(پروردگارا مرا نیکو و زیبا گردان، به علامت و نشانه ی ایمان،
و خیر برایم برگزین،
و عاقبتم را به سوی خیر قرار ده،
به درستی که تو قدرتمندی و گرامی تری).
***
ج- امام رضا علیه السلام از امام رضا علیه السلام نقل کرد که:
روزی رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم برای نماز بیرون آمد، در حالی که انگشتر عقیق یَمَنی در دست داشت، انگشتری از «جزع یمانی» به من داد و فرمود:
ای علی!! این انگشتر را در دست راست خود بگذار و با آن نماز بخوان که نماز با انگشتر «جزع یمانی» هفتاد برابر ثواب دارد.(4)

2- رنگ کردن مو

اعتراضِ اصحاب

یکی از مظاهر تجمّل و زیبائی، رنگ کردن مو است، با خضاب کردن مو بوسیله ی حناء یا گیاهان، رنگ سفیدِ مو را تغییر می دادند، که از نظر تجمّل و زیبائی و حتّی سیاسی، مهمّ بود.
رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم دستور داد که:
غَیِّرُوا الشِّیب
***
«پیری را تغییر دهید»
***
که هم از نظر سیاسی و موضع گیری در برابر دشمن مهم می نمود، و هم از نظر تجمّل و زیبایی مؤثر بود.
رنگ کردن مو در جلب رضایت همسران، نقش دارد.
همانگونه که مرد از زن، انتظار تمیزی و پاکیزگی دارد، زن هم از مرد انتظار زیبائی و تجمّل خواهد داشت.
حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام موها را رنگ می کرد.
امّا چند هفته ای که موهای مبارک را رنگ نکرد، مورد اعتراض اصحاب قرار گرفت:
لَو غُیِّرَت شَیبُکَ یَا اَمیرُالمُؤمِنین علیه السلام
***
(بهتر بود که موها را رنگ می کردی)
***
حضرت پاسخ داد:
الخِضابُ زینَةٌ وَ نَحنُ قَومٌ فی مُصیبَةٍ
***
(خضاب و رنگ کردن مو زینت است، امّا ما در مصیبت پیامبریم.)(5)

پی نوشت :

1- مکارم الاخلاق ص 86، و ناسخ التّواریخ ص 712، و بحارالانوار ج 9، و تذکرة الخواصّ ابن جوزی
2- مکارم الاخلاق ص 89-91
3- حلیة المتّقین باب سوّم
4- حلیة المتّقین باب پنجم.
5- حکمت 473 نهج البلاغه معجم المفهرس، که برخی از اسناد آن به این شرح است:
(1)- مکارم الاخلاق ص 83: طبرسی(متوفای 548 هـ)
(2)- منهاج البراعة ج3 ص 434: ابن راوندی (متوفای 573 هـ)
(3)- بحارالانوار ج 41 ص 165: مجلسی(متوفای 1110 هـ)
(4)- فروع کافی ج6 ص 482 ح 12: کلینی (متوفای 328 هـ)

منبع مقاله :
دشتی، محمد، (1379)، امام علی(ع) و تفریحات سالم(الگوهای رفتاری 15)، قم: انتشارات امیرالمؤمنین علیه السلام، چاپ سوم